Eth proletariat, classa revolucionària

Quasi eth çò de madeish moment eth qué apareisheren es classes er era societat, aguesta division, qu'uns òmes viuen segons eth dera explotacion e deth trabalh d'auti òmes, sorgic er era consciéncia sociau eth besonh dera emancipacion, dera supression d'aguesta explotacion e dera opression qu'aguesta portaue er era madeisha. Espàrtac, er era epòca der esclavagisme, o Münzer, entà l'ère feudau, dirigiren movements era fin que n'ère era desliurança des esclaus e des sèrvi. Ambdús simbolizen era consciéncia dera emancipacion des oprimidi er era istòria anteriora ath capitalisme, ambdús saberen penetrar era natura antagonica des relacions sociaus deth sòn temps e redusir ath maximal eth caractèr irreconciliable d'aguestes relacions sociaus: er afrontament entre possessors e despossedidi, er afrontament entre rics e praubes, independentaments dera forma qu'aguest afrontament revestisse eth cada epòca istorica.
Mès atau coma es condicions materiaus dera societat permetien daurir era consciéncia der òme as idèes d'emancipacion, tanben li imposauen un limit cossent damb er insufisent desvolopament des fòrces productives. Non solets eth lenguatge mistic e religiós damb çò qu'ère exprimit quasi tostemp aguest programa de desliurança (sustot er eth cas dera majoria de les revòltes camparòles antifeudals), mès principauments eth quite programa, que non daue mès alternativa ar esclau qu'era hujuda ne ath sèrv ua auta gessuda que convertir-se eth madeish eth proprietari individuau e privat dera tèrra que trabalhaue (e, per consequent, promoiguie era perpetuacion des classes), metien eth relèu aqueth limit.
Ei damb eth capitalisme, faiçon de produccion que desvolòpe es fòrces productives a ua velocitat jamès vista, quan era produccion aquerís un caractèr sociau tau qu'implique a toti es sòns compausants er era economia e les va integranta per laci economics de interdependència, e quan sorgís ua naua classa d'espetadi que son juridicament liures e que creen tota era riquesa mès que non possedissen arren, eth proletariat, ei er aguesta epòca quan se creen es condicions objectiues entara vertadèra emancipacion dera umanitat e quan eth sòn programa de justícia e libertat pòt èster formulat cientificament.
Ne ar esclau ne ath sèrv les libère dera sua mísera situacion era luta permanenta e a viatges eroïca contra eth sòn amo e eth sòn senhor. Ei era pròpria desintegracion deth regim esclavagista ath costat dera importacion de relacions sociaus naues n'eth mon ancian, entath prumèr cas, e era entrada eth jòc d'ua classa sociau que s'auie anat en tot desvolopar es esfères segondàries dera societat (era borgesia), entath cas deth feudalisme, aquerò que solucione definitiuaments er ahèr dera superacion des vielhes faiçons d'explotacion. Non ei dirèctaments era luta de classes entre es productors que carguen sus es sues espatles era creacion dera riquesa e es que s'apròprien d'era, çò que resòlv eth problèma dera explotacion sociau, solament es sues formes. Per açò, era istòria dera umanitat anteriora ara aparicion deth proletariat se resumís eth çò de simple cambiament des formes d'explotacion, eth çò de simple relèu d'ues classes per autes (tant d'espleitador coma d'espetadi) e d'ues faiçons de produccion per autes ath scenari dera societat. E ei er aguesti tèrmes coma s'exprimís, dempús deth punt d'enguarda politic, era contradiccion que compartissen totes es formacions socio-economiques precapitalistes, qu'era supression des relacions sociaus d'explotacion, des qu'es oprimidi prenen consciencia, non ei òbra sua ne dera sua luta de classes, mès dera entrada era accion d'autes fòrces sociaus aliènes as que constituïen er èish centrau d'aqueres formacions (era relacion amo-esclau o er existent entre eth sèrv e eth senhor).
Aguesta contradiccion, maugrat tot, aguesta separacion qu'eth desvolopament sociau auie interpausat entre era consciéncia der espetat e eth sòn programa d'emancipacion, d'ua banda, e es ressòrts e es mejans entà eliminar aguesta explotacion e complir eth programa liberador (basicaments era luta de classes), pera auta, serà superada quan en feudalisme deisharà pas ath capitalisme, eth senhor se convertisque eth borgés e eth sèrv en proletari.
Efectivaments, eth capitalisme elimine pòga pòc totes es vielhes formes de produccion o les assimile e sometent-es jos eth sòn comandament e, damb açò, convertís toti es productors en assalariats o en tot someter-les as fortes leis deth mercat capitalista. Era lei generau d'acumulacion capitalista transforme progressivaments totes es relacions sociaus es relacions capitalistes e dividís es productors, d'ua manèra radicau, es proprietaris que monopolizen es mejans de produccion - que cada còp son mens e mai poderosi - e en non proprietaris que solament an era sua fòrça de trabalh. Eth capitau socialize era produccion, parcialize ath maximal es passi de besonh entara produccion d'ua merça e implique a un nombre creishent d'òmes er aguest procès, ath madeish temps que desplace eth productor dirècte e individuau. Era division sociau deth trabalh s'aprigondís ath madeish temps qu'era organizacion de tota era produccion sociau se concentre cada còp eth mens mans. Era satisfaccion des besonhs personaus quite d'èster un ahèr individuau e passe a èster un ahèr sociau. Era contradiccion entre era progressiua socializacion dera produccion e era sua forma privada d'apropriacion se desvolòpe e agreuje, en tot impregnar totes es esfères dera societat. Es problèmes dera explotacion e dera opression pròpries de tota societat de classes aquerissen un nau contengut e, ath madeish temps, reclamen ua naua solucion.
Eth trabalh esclau sostiege ua societat parasitària de nòbles e gentils que non l'arreconeishien coma part integranta dera sua vida politica. Era desliurança der esclau passaue pera manumission (ei a díder, convertir-se en parasit), era hujuda o era mòrt per extenuacion. Eth sèrv alimentèc er òci e es corrudes guerrières des mainadères feudaus pendent sègles, mentre eth camparòu lutaue per se desempetegar dera sua condicion servil e emancipar-se coma classa (convertir-se en eth proprietari liure dera tèrra). Mès aguesta emancipacion ère era d'ua classa que ambicionaua convertir-se era classa independenta. Non significaue era supression des classes. Dera emancipacion camparòla sorgic eth capitau e eth capitau engendrèc tath proletariat. Era mèta d'aguesta naua classa solament podie èster orientada peth camin dera emancipacion dera sua madeisha condicion de classa - e, damb açò, dera desliurança de tota era umanitat dera division es classes - , dera sua supression e dera supression de tot eth opròbri e era misèria que era porta. Eth capitau proletariza tota era umanitat e, ath madeish temps, eth expropia des sòns mejans de vida. Eth proletariat solament li cau expropiar es expropiadors pr'amor que toti es òmes tornen a èster patroni d'eri madeishi e deth sòn destin. Peth prumèr còp er era istòria, era posicion especiau d'ua classa permet qu'era apropriacion des sòns mejans de vida ocasione era desaparicion dera proprietat privada e des classes, e qu'era societat pogue èster organizada non per er empèri deth besonh, mès segons era associacion liura des sòns membres, que quiten de depéner des mejans e deth producte deth sòn trabalh e passen a èster sobirans e subjèctes plens des sues vides.
Mès aguest prètzhèt somet naues exigéncies e naui problèmes restacadi damb es estruments e damb es mejans qu'eth proletariat li cau dotar-se entà complir aguesta mission istorica. Eth prumèr e mai important ei eth dera luta de classes. Eth proletariat, a diferéncia dera rèsta des classes espetades ath long dera istòria, pòt establir ua correlacion positiva entre era implementacion dera sua luta de classa e eth programa de autoemancipacion e d'emancipacion dera umanitat dera explotacion e dera opression, pòt establir un camin dirècte entre era sua luta coma classa e era destruccion des classes. Entad açò, maugrat tot, a de besonh destruïr eth poder politic deth capitau (Revolucion Proletària) e implantar eth sòn poder entà bastir ua naua societat sus bases diferentes (Comunisme). Mès pr'amor qu'eth proletariat pogue convertir-se er ua fòrça politica a de besonh prumèraments constituïr-se eth partit politic.
Ua des peculiaritats istoriques dera classa proletària ei qu'a era sua condicion de classa va aparelhada parallèlaments e simultanèaments era sua condicion de partit politic. Efectivaments, eth proletariat apareish er era istòria coma classa non quan era borgesia comence a produsir era forma capitalista e a expropiar e convertir eth salariats as productors, ne quan era industrializacion eth massa dera economia convertís era grana majoria des productors eth salariats; era classa obrèra sorgís er era istòria quan aguesti salariats o es sòns representants mès auançadi aquerissen consciéncia que constituïssen ua classa a part damb interèssi pròpris e opausadi as des autes classes dera societat. Alavetz, s'organizen coma classa: sagen de a lutar pes madeishes reivindicacions, tracten de júnher aguestes lutes, tracten de crear es sues organizacions unitàries entara defensa des sòns interèssi, eca. Aguestes lutes e aguest afan unitari entara defensa des sòns interèssi comuns ei eth motor deth movement obrèr. Er aguest sens, eth proletariat ei classa pr'amor que, er eth sòn movement, aquerís consciéncia de se madeisha coma tau classa, dera sua particularitat sociau e economica; mès encara non a consciéncia deth sòn papèr istoric coma classa. Eth proletariat, er aguesta estapa, ve çò qu'ei, mès encara non çò que li cau a èster; a prenut consciéncia de classa, mès encara non a aquerit consciéncia de classa revolucionària.
Cèrtaments, eth pròpri marc dera societat burgesa i pòt se cabir, sense senter-se subvertida, era organizacion politica d'ua part deth sòn còrs sociau. De hèt, era borgesia non nègue ne pòt negar era existéncia des classes, ne d'interèssi sociaus desparièrs, ne dera organizacion politica entà deféner aguesti interèssi. E, de hèt, coma didec Marx era aparicion deth proletariat coma classa dempús dera centralizacion des sues lutes er ua luta nacionau e, donques, er ua luta de classa, signifique, tanben, era neishença deth proletariat coma partit politic, pr'amor que "tota luta de classa ei ua luta politica". Mès eth caractèr d'aguesta luta politica se correspon damb eth caractèr der estat de consciéncia e organizacion dera classa er eth nivèu de desvolopament relatiu ara sua recenta formacion coma classa sociau; ei a díder, se correspon damb eth nivèu de consciéncia e organizacion coma classa qu'ei conscienta "de se madeisha" e non encara "entà se madeisha". Per açò, eth contengut politic des programes e dera activitat des organizacions obrères, er aguesta fasa de desvolopament, ei principauments economic e reivindicatiu, reformista. Aguest contengut politic se correspon, dempús deth punt d'enguarda dera societat en generau, damb eth desvolopament encara ascendent deth capitalisme, e dempús deth punt d'enguarda dera classa proletària eth particular, damb eth periòde d'acumulacion quantitativa - o "d'acumulacion de fòrces" - prealables ath saut qualitatiu, parallel ara entrada deth capitalisme er era sua estapa imperialista o de crisi generau, que met er eth orde deth dia era Revolucion Proletària. Er aguest periòde, era consciéncia e era organizacion espontanèa, economicista o tradeunionista, deth tipe sindicau o deth tipe deth vielh partit obrèr reformista (socialdemocrata), ja non ei ara nautor des besonhs dera classa obrèra: er aguest periòde ei precís era organizacion politica de nau tipe deth proletariat. Aguesta organizacion politica de nau tipe ei eth Partit Comunista (PC), que comence a sorgir quan eth proletariat, principauments per medi deth sòn sector mès auançat, aquerís consciéncia revolucionària. De hèt, eth PC ei conseqüéncia d'aguest pas istoric e, ath madeish temps e un còp creat, ei tanben era sua causa; ei a díder, eth PC sorgís pr'amor qu'era classa a començat a compréner eth sòn papèr revolucionari, e sorgís coma estrument qu'era classa se da a se madeisha entà assumir e complir pleaments aguest papèr.